Rosita vertelt

Rosita ten Berge is al ruim 14 jaar werkzaam als patholoog bij het HagaZiekenhuis in Den Haag. Tevens is Rosita lid van de Raad van Advies van Carpe Diempolis.

De belangrijkste taak van de patholoog is het (vooral microscopisch) onderzoeken van cel- en weefselmonsters van patiënten, om de aard van een afwijking vast te stellen. Als er bij een verzekerde kanker wordt geconstateerd en er een aanvraag tot uitkering bij Carpe Diempolis wordt ingediend, moet er onder andere een pathologisch rapport worden meegezonden.

Wij waren benieuwd hoe een dergelijk rapport tot stand komt, en hoe zij omgaat met situaties die haar beroep met zich meebrengt, die ons soms emotioneel lastig lijken. Zeker als zij een monster van een bekende onder haar microscoop krijgt. Eerder mocht ik al een kijkje nemen op haar intrigerende werkvloer, nu leggen wij haar een aantal vragen voor.

Rosita, ik vermoed dat er niet veel jonge mensen zijn die jouw beroep op het lijstje van toekomstplannen met betrekking tot de carrière hebben staan. Hoe kwam jij tot deze keuze?

Ik was als kind al gefascineerd door biologie en hoe o.a. het menselijk lichaam in elkaar zit, hoe ziekten ontstaan en hoe dingen werken. Ook was ik altijd erg visueel georiënteerd, zo verslond ik stripboeken en hou ik van kunst en “mooie plaatjes”.

Aan het begin van mijn studie geneeskunde maakte ik kennis met het specialisme Pathologie, hetgeen “ziekteleer” betekent. Dit prachtige vak, dat wetenschappelijke interesse koppelt aan de hele dag kijken naar beelden en deze interpreteren tot een “diagnose”, bleek mij op het lijf geschreven. Ik ben geen behandelend arts, maar speel (op de achtergrond) een belangrijke rol in het diagnosticeren van ziekten en het mede opstellen van een behandelplan samen met mijn klinische collega’s (de behandelaars).

De meeste mensen kennen ons als de dokters die overledenen onderzoeken, maar 90% van ons werk is dus diagnoses stellen op cellen en weefsel van levende patiënten.

Wat gebeurt er achter de schermen als een arts een bepaalde aandoening vermoedt?

De behandelend arts bepaalt of hij/zij een cel- of weefseldiagnose wil, naast de eventuele klinische en radiologische onderzoeken, en zal in dat geval overgaan tot een punctie of biopsie om hiermee cellen resp. weefsel te verkrijgen. Dit wordt door de patholoog in een Pathologie laboratorium verder bewerkt en vervolgens onder de microscoop bekeken. Zo komen wij tot een diagnose, al dan niet geholpen door aanvullende onderzoeken in ons laboratorium.

Zo kunnen wij bijv. bij borstkanker bepalen of de tumor hormoongevoelig is. Ook moleculaire afwijkingen in kanker welke een specifieke therapie behoeven worden door de patholoog onderzocht.

Wij hebben nauw contact met onze behandelend collega’s, vaak in de vorm van een zgn multidisciplinair overleg, waarbij wij onze bevindingen rapporteren en ook kunnen adviseren over evt. aanvullende onderzoeken die nodig zijn om tot een behandelplan te komen.

Heb jij contact met patiënten wiens weefsel jij hebt onderzocht? Of zie jij de naam van de persoon in kwestie?

In principe hebben wij geen persoonlijk contact met de patiënten. Wel zien wij in het ziekenhuisregistratiesysteem de naam, het geslacht, de geboortedatum. Geslacht en geboortedatum zijn voor ons belangrijk om te weten, omdat sommige ziekten bijv. vaker bij een bepaald geslacht voorkomen, en/of op een bepaalde leeftijd. De naam is voor ons minder belangrijk, maar helpt natuurlijk wel om met onze collega’s te kunnen overleggen over een patiënt! Uiteraard hebben wij, net als alle andere artsen, de eed van Hippocrates afgelegd en zijn wij gebonden aan medische geheimhouding.

Je hebt mij wel eens verteld dat je van een bekende na onderzoek wist dat het foute boel was. Wat doet dat met jou?

Als mens raakt het me uiteraard! Op mijn 34^e kreeg ik zelf de radiologische diagnose “uitgezaaide kanker”. Later bleek het geen kanker te zijn maar een ziekte die erop kan lijken. In mijn geval liep het met een sisser af, maar door deze ervaring weet ik wel uit eerste hand wat voor effect de diagnose kanker heeft op jezelf en je naasten.

Dat gezegd hebbende, ben ik op het werk vooral een professional, wiens doel het is een goede diagnose te stellen, en daarmee mijn behandelend collega’s de optimale informatie te leveren waarmee zij de patiënt kunnen behandelen en informeren over het verwachte beloop van de ziekte.

In hoeverre ben jij beroepsmatig bezig met de nieuwste behandelmethoden en technieken om kanker te genezen?

Pathologen spelen een belangrijke rol bij het diagnosticeren van kanker, maar óók bij het onderzoeken van kenmerken van kanker, die een voorspelling kunnen doen over het beloop bij een individuele patiënt.

Bijvoorbeeld: is deze kanker hormoongevoelig? Zijn er kenmerken die maken dat de kanker bij deze individuele patiënt agressief of juist mild zal verlopen?

Wij leveren zoveel mogelijk informatie aan de behandelend arts waardoor die een op die individuele patiënt toegespitst behandelplan kan opstellen. Zo zal immuuntherapie steeds meer een rol krijgen, naast of in plaats van de conventionele radio- en chemotherapie. De gevoeligheid van de tumorcellen voor deze nieuwe therapieën is ook iets dat door pathologen wordt onderzocht.

Denk jij dat het ooit mogelijk zal zijn om deze verschrikkelijke ziekte in al zijn verschijningsvormen te genezen?

Wetenschappers en medici zijn continue bezig met onderzoek om juist deze en andere vragen te beantwoorden. Daarom is wetenschappelijk onderzoek zo belangrijk!

Of we ooit kanker en andere oorzaken van “lijden” de wereld uit helpen, weet ik niet. Maar we kunnen het wel proberen!